सांस्कृतिक कार्य संचालनालय, मुंबई
भारत सरकार | महाराष्ट्र शासन
महाराष्ट्राला सांस्कृतिक व कलेचा उच्च कोटीचा ठेवा लाभलेला आहे. हा वारसा आपण आजपर्यंत जतन करत आलेलो आहोत. परंतु सध्या बदलत्या काळामध्ये खाजगीकरण, उदारीकरण, पाश्चातीकरण आणि नव माध्यमांचे आक्रमण यामुळे आपली कला व संस्कृती बऱ्याच अंशी लोप पावत चाललेली आहे. या लोप पावत चाललेल्या कला व संस्कृतीला पुन्हा एकदा राजाश्रय व लोकाश्रय मिळणे अत्यंत आवश्यक झालेले आहे.
महाराष्ट्राच्या संस्कृतीमध्ये आदिवासी संस्कृती, कृषी संस्कृती, भक्ती संस्कृती, वाद्य संस्कृती, खाद्य संस्कृती, वस्त्र संस्कृती, चित्रपट संस्कृती, नाटक संस्कृती, ग्रामीण संस्कृती, बोलीभाषा, दुर्मिळ दस्तावेज, मौखिक परंपरा, दृष्यात्मक कला, अशा कितीतरी बाबी अंतर्भूत आहेत. यामधील अनेक घटक आज एक तर नामशेष झाले आहेत किंवा अस्तंगत होत चाललेले दिसत आहेत. या सर्वांचे जतन, वहन व संवर्धन करणे ही आपली सर्वांची जबाबदारी आहे.
या संकेतस्थळाचा मुख्य उद्देश हा, आपल्या संस्कृतीतील अस्तंगत होणारे किंवा लोप पावलेले घटक यांचे संवर्धन करणे हे होय
आपल्या भागात असणाऱ्या कला व संस्कृती विषयक दुर्मिळ किंवा बाहेर ज्ञात नसणाऱ्या बाबीविषयी आपण या संकेतस्थळावर अपलोड करू शकता. यासाठी अतिशय सोप्या पद्धतीने हे अपलोड करता येईल. हे अपलोड झाल्यानंतर ते संचालनालयाच्या स्तरावर तपासले जाईल. अगदीच नाविन्यपूर्ण असलेली माहिती ही लोकांसाठी खुली करण्यात येईल.नाविन्यपूर्ण व अनोख्या माहितीसाठी एक प्रमाणपत्र संचालनायमार्फत दिले जाईल. अगदी दुर्मिळ असलेली माहिती असेल तर, त्याच्यासाठी आर्थिक बक्षिसाची तरतूदही केली जाईल.
आपणा सर्वांना आवाहन आहे की, आपल्या भागातील या अस्तंगत व लोप होत चाललेल्या कला आणि संस्कृतीतील घटकांचे आपण अपलोड करावे आणि आपला समृद्ध कला संस्कृतीचा साठा अजून समृद्ध करावा. सोबत दिलेल्या लिंकवर आपण क्लिक केल्यास त्यामध्ये अनेक विकल्प दिसून येतील. आपण हव्या असलेल्या विकल्पावर क्लिक करून आपली माहिती लगेच अपलोड करू शकता. यामध्ये शब्द रूपात माहिती अपलोड करणे, व्हिडिओ रूपात माहिती अपलोड करणे, ऑडिओ रूपात माहिती अपलोड करणे इत्यादी सुविधा आहेत
आपली दुर्मिळ व वैशिष्ट्यपूर्ण माहिती अपलोड करा
05 Jun 2025 3
11 Jan 2024 11
23 Dec 2024 32
08 Aug 2025 4
08 Aug 2025 7
08 Aug 2025 33
08 Aug 2025 3
08 Aug 2025 11
महाराष्ट्रातील लुप्त होणाऱ्या लोककला, प्रथा परंपरा सण उत्सव, खेळ शब्द सांस्कृतिक घटक खाद्यसंस्कृती आदी घटकांचे जतन व संवर्धन करण्यासाठी उपयुक्त अशा संकेतस्थळाची निर्मिती करणे